स्ट्रॉबेरी लागवडीतील मुख्य कीटक आणि त्यांचे व्यवस्थापन 

(Major Pests in Strawberry Farming and Their Management) 

परिचय

स्ट्रॉबेरी शेतीमध्ये विविध प्रकारच्या किडी नुकसान करतात, ज्यामुळे उत्पादन घटू शकते आणि शेतकऱ्यांना मोठे आर्थिक नुकसान सहन करावे लागू शकते. योग्य व्यवस्थापन केल्यास हे नुकसान टाळता येऊ शकते. जैविक, यांत्रिक आणि रासायनिक पद्धतींचा वापर करून कीटक नियंत्रण करणे शक्य आहे.

मुख्य कीटक आणि त्यांचे व्यवस्थापन

१. मावा (Aphids)

• लक्षणे: पानांवर व खोडावर लहान हिरवट किडी आढळतात. झाडे पिवळी पडतात आणि वाढ खुंटते.
• व्यवस्थापन:
  • नैसर्गिक शत्रू (लेडीबर्ड बीटल) यांचा वापर करा.
  • निंबोळी अर्क आणि जैविक कीटकनाशकांचा फवारणी करा.
  • आवश्यक असल्यास अॅसिटामिप्रीड किंवा थायोमेथोक्साम यासारख्या कीटकनाशकांचा मर्यादित वापर करा.

२. पांढरी माशी (Whitefly)

• लक्षणे: पानांच्या मागील बाजूस लहान पांढऱ्या माशांचा थवा आढळतो. हा कीटक झाडातील रस शोषून घेतो, त्यामुळे झाडे कमकुवत होतात.
• व्यवस्थापन:
  • पिवळ्या चिकट सापळ्यांचा वापर करा.
  • निंबोळी तेल किंवा बायोपेस्टिसाइड्सचा फवारा मारा.
  • आवश्यकता असल्यास इमिडाक्लोप्रिड कीटकनाशकाचा वापर करा.

३. फळ पोखरणारी अळी (Fruit Borer)

• लक्षणे: स्ट्रॉबेरी फळांमध्ये भोक पडते आणि आतील भाग खराब होतो.
• व्यवस्थापन:
  • पीक अवशेष नष्ट करा आणि अळ्यांचे नियंत्रण ठेवा.
  • फेरोमोन सापळ्यांचा वापर करा.
  • जैविक उपाय म्हणून बॅसिलस थुरिंजिएन्सिस (BT) चा फवारा द्या.

४. तुडतुड्या (Jassids)

• लक्षणे: पानांची कड वळते आणि झाडाच्या वाढीवर परिणाम होतो.
• व्यवस्थापन:
  • जैविक नियंत्रणासाठी निंबोळी अर्क किंवा मेटारायझियम अनिसोपली या जैविक बुरशीचा वापर करा.
  • आवश्यक असल्यास थायमेथोक्साम यासारख्या कीटकनाशकांचा मर्यादित वापर करा.

५. कोळी (Red Spider Mites)

• लक्षणे: पानांवर जाळ्यासारखी संरचना दिसते आणि पाने कोरडी पडतात.
• व्यवस्थापन:
  • प्रादेशिक तापमान आणि ओलावा नियंत्रित ठेवा.
  • गंधकयुक्त जैविक कीटकनाशकांचा फवारा द्या.
  • आवश्यक असल्यास अबामेक्टिन गटातील औषधांचा मर्यादित वापर करा.

कीड व्यवस्थापनात लो टनेल आणि मल्चिंगचा वापर

• लो टनेल तंत्रज्ञान: हिवाळ्यात झाडांचे संरक्षण करून काही प्रकारच्या किडींपासून वाचवते.
• मल्चिंग तंत्रज्ञान: मातीतील किडींचा प्रसार रोखतो आणि तण नियंत्रण करते, त्यामुळे किडी कमी होतात. Ratan Metals च्या मल्चिंग फिल्म्सचा वापर करून चांगले परिणाम मिळू शकतात.

निष्कर्ष

स्ट्रॉबेरी पिकातील किडींचे प्रभावी व्यवस्थापन केल्यास उत्पादनाची गुणवत्ता आणि प्रमाण वाढू शकते. जैविक, यांत्रिक आणि आवश्यक तेव्हा रासायनिक नियंत्रण पद्धतींचा योग्य वापर केल्यास शेतकरी चांगला नफा मिळवू शकतात.

अधिक माहितीसाठी संपर्क साधा:

📞 +91 7014180458
📧 ratanmetalsjaipur@gmail.com

Ratan Metals च्या उच्च-गुणवत्तेच्या लो टनेल आणि मल्चिंग सोल्यूशन्ससाठी आजच संपर्क साधा!